Opublikowane zostały unijne akty prawne dotyczące emisji przemysłowych:

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie zmiany dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) i dyrektywy Rady 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1244 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie przekazywania danych środowiskowych z instalacji przemysłowych, ustanowienia Europejskiego Portalu Emisji Przemysłowych oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 166/2006.

Celem tych aktów prawnych jest lepsze uregulowanie i monitorowanie wpływu działalności przemysłowej na środowisko.

Nowe przepisy mają zapewnić lepszą ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska dzięki ograniczeniu szkodliwych emisji z instalacji przemysłowych, przy jednoczesnym promowaniu efektywności energetycznej, gospodarki o obiegu zamkniętym i dekarbonizacji.

Dyrektywa o emisjach przemysłowych jest głównym instrumentem UE regulującym kwestię zanieczyszczeń z instalacji przemysłowych i dużych gospodarstw prowadzących intensywny chów zwierząt. Instalacje regulowane już dotychczasową dyrektywą – w tym elektrownie, rafinerie i przetwarzanie odpadów – odpowiadają za około 40% emisji gazów cieplarnianych i 20% emisji zanieczyszczeń do powietrza i wody. Aby jeszcze bardziej ograniczyć emisje przemysłowe, zakres stosowania zmienionej dyrektywy obejmuje więcej dużych gospodarstw prowadzących intensywny chów zwierząt, w tym trzody chlewnej i drobiu. Do zakresu dyrektywy dodano również działalność wydobywczą i produkcję baterii na dużą skalę: z zastrzeżeniem przeglądu przeprowadzonego przez Komisję Europejską zakres ten może zostać rozszerzony również na minerały przemysłowe. Dyrektywa wprowadza również prawo przysługujące osobom, których zdrowie ucierpiało, do dochodzenia rekompensaty od osób fizycznych lub prawnych naruszających dyrektywę.

Zgodnie z przyjętymi zmianami, państwa członkowskie będą miały obowiązek ustanowienia do 2035 r. elektronicznego systemu pozwoleń dla instalacji (e-pozwolenia). Ponadto państwa członkowskie ustanowią skuteczne, proporcjonalne i odstraszające kary, które będą nakładane w przypadku nieprzestrzegania przepisów dyrektywy. W razie poważnych naruszeń podmioty gospodarcze mogą być zobowiązane do zapłaty kar w wysokości co najmniej 3% ich rocznego obrotu w Unii.

Do 30 czerwca 2028 r. (a następnie co pięć lat) Komisja Europejska dokona przeglądu i oceny wdrażania dyrektywy, z uwzględnieniem nowych technik. Ponadto do 2026 r. Komisja Europejska musi ocenić, w jaki sposób najlepiej rozwiązać problem emisji pochodzących z chowu bydła i z produktów rolnych wprowadzanych do obrotu w UE.

Państwa członkowskie mają wprowadzić w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania dyrektywy 2024/1785 do dnia 1 lipca 2026 r.

Ponadto zgodnie z opublikowanym rozporządzeniem 2024/1244 zostanie ustanowiony nowy portal zawierający bardziej kompleksowe i zintegrowane informacje na temat emisji przemysłowych, zastępujący istniejący Europejski Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (E-PRTR). W kontekście przewidzianej w Zielonym Ładzie ambicji dotyczącej osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń, nowy portal zwiększy publiczny dostęp do informacji związanych z emisjami przemysłowymi i ułatwi udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji dotyczących środowiska, w tym w identyfikacji źródeł zanieczyszczeń. Rozporządzenie o nowym portalu dotyczącym emisji przemysłowych będzie bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich od 1 stycznia 2028 r.